Handen die zien

Hier wordt elke Aalto vaas met de hand en mond gevormd volgens de oorspronkelijke tekeningen. Een paar meter verderop komen de delicate glazen vogels van Oiva Toikka tot wording. Twee glasblazers zetten zorgvuldig de kop van een vogel op het lijf. Aan ieder object wordt met dezelfde zorg en nauwlettendheid gewerkt.

Dit is waar Heikki zicht thuis voelt. Hij begon bij de Iittala fabriek toen hij als zomerbaantje het gras kwam maaien. Zijn familie heeft een lange geschiedenis met het bedrijf. Zijn grootmoeder werkte op de inpakafdeling en zijn vader Kosti was een gerespecteerde glasblazer in de fabriek. Het is dus niet verwonderlijk dat Heikki er al zo van jongs af aan rondloopt. Hij vertelt dat hij altijd al gecharmeerd was van glas. Als we hem vragen wat hem er het meeste in aantrekt, denkt hij even na en antwoordt hij simpelweg, 'alles'. In zijn ruim vijftig jaar bij de fabriek heeft hij veel gezien en meegemaakt: de hoogtijdagen van de glasfabriek, het dag en nacht experimenteren met Timo Sarpaneva en vele veranderingen in de bedrijfstak en het ambacht. Maar sommige dingen zullen nooit veranderen. 'In de kleedkamer praten we nog steeds over sport en vrouwen', zegt hij lachend.

Glasblazen is een kunstvorm die wordt uitgeoefend binnen de kaders van industriële productie. Ondanks dat glasblazers vaak worden beschouwd als ambachtslieden in plaats van kunstenaars, worden kunstzinnige experimenten aangemoedigd in de Iittala fabriek. Elke glasblazer kan in zijn eigen tijd aan zijn eigen creaties werken en de altijd brandende ovens gebruiken. Dat is volgens Heikki de enige manier waarop ze hun vaardigheden kunnen blijven verbeteren en hun liefde voor glas in stand houden. Voor hun beroep is het essentieel dat ze zich blijven ontwikkelen. En daarvoor moeten ze de vrijheid hebben om te kunnen experimenteren. De glasblazers werken volgens gedetailleerde instructies en tekeningen van de ontwerpers, maar elke object draagt toch de persoonlijke 'handtekening' van degene die het heeft gemaakt. De handen van de glasblazer zijn een gevoelig, bijna visueel zintuig, waarmee unieke glaskunstwerken worden gemaakt. In de woorden van Heikki: 'elke goede glasblazer heeft een scherp oog voor de wispelturigheid van glas, en handen die zien.